Jij bent je eigen basis ...

Zelfvertrouwen is het vertrouwen dat je in of op jezelf hebt. Het is het vertrouwen dat je op eigen krachten taken en mogelijke hinderpalen aankan (van Dale, 2003).

Zelfvertrouwen heeft ook te maken met het feit dat je een realistische kijk op je eigen mogelijkheden hebt. Dit betekent dat je je capaciteiten niet onder- maar ook niet overschat en dat je niet gefrustreerd bent over de dingen die je niet kunt.

Goethe zegt hierover: “ Het is een grote fout om jezelf meer te verbeelden dan je bent en jezelf lager in te schatten dan wat je waard bent.“ (Goethe, 1821)

Zelfvertrouwen is ook dat je je verantwoordelijk voelt voor successen en tegenvallers in je leven; verder dat je jezelf de moeite waard vindt en dat je vindt dat je recht hebt op geluk.

Zelfvertrouwen als basis voor je leven!

Zelfvertrouwen kleurt je als gehele persoon ...

Zelfvertrouwen werkt positief door in alle aspecten van je leven. Daarom is zelfvertrouwen de belangrijkste basis voor jou als persoon, waardoor je goed met je successen en vooral met tegenvallers in je leven zult omgaan. Ook zorgt zelfvertrouwen er voor dat je er op uit gaat en je mogelijkheden meer gaat ontdekken en ontwikkelen.

Enkele uitgangspunten ...

Pijlers voor je zelfvertrouwen ...

De volgende uitgangspunten dragen bij aan je zelfvertrouwen:

1) Jij bent een unieke persoon ...

Voor jouw tijd, tijdens en na je leven zal er niemand zijn die hetzelfde is geweest als jij. Dat betekent dat je een uniek persoon bent met bepaalde capaciteiten, eigenschappen, voor- en afkeuren. Dat houdt in dat ook anderen op hun beurt weer unieke personen zijn. Carl Rogers (in Engler, 1999): Het individu is de enige die zijn ervaringen kan begrijpen. Het is daarom voor een andere persoon met een andere denk- en gevoelswereld - moeilijk om het gedrag van de ander te verklaren.
Een belangrijk gevolg van deze uniekheid is, dat jij in hoofdzaak alleen zelf je leven kunt en moet bepalen. Waarom? Omdat anderen weer anders in elkaar steken. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat je anderen niet om raad kunt vragen, maar JIJ bent en blijft uiteindelijk degene, die het beste kan bepalen wat wel of niet bij je past. Omdat anderen immers niet in jouw ‘schoenen’ kunnen staan!

Deze constatering is van belang als je voor belangrijke keuzes komt te staan, zoals bij relaties, studie of werk. Dus een stuk eigen-wijsheid in je leven is wel degelijk op zijn plaats. Een ander gevolg van deze uniekheid is wel dat je vanaf je geboorte tot aan je dood toe een enigszins 'eenzaam avontuur' zult leiden. Dat jij een uniek persoon bent, wil echter niet zeggen, dat jij niet ongeveer dezelfde gebeurtenissen als je medemensen in je leven zult meemaken. Zoals: liefde, verdriet, verlies, succes en dood van dierbaren. Carl Jung (in Engler, 1999) : Mensen kunnen dezelfde emoties hebben, maar kunnen deze op een andere manier uiten.

Kiezen voor jezelf houdt niet automatisch kiezen voor alleen-zijn in. Juist in de keuze om je leven met anderen te delen, leer je jezelf beter kennen en leert ook de ander zichzelf beter kennen. Dit is tevens een pleidooi om je leven met anderen gestalte te geven en niet een onafhankelijk op je zelf levend individu te worden. Dit indivualisme heeft als mogelijke nadelen: een te sterke gerichtheid op jezelf en geen betrokkenheid met anderen. Daarnaast egoïsme, eenzaamheid en geen mogelijkheden om je problemen met anderen door te praten, waardoor deze problemen gerelativeerd kunnen worden. De Dalai Lama: 'De mens heeft in zijn leven de keuze om, terwijl hij zich in het midden op een denkbeeldige lijn bevindt, naar de ene kant naar zichzelf te kijken en te besluiten om de rest van zijn leven zich alleen met zijn eigen zaken bezig te houden. Of naar de andere kant te kijken en te besluiten zijn medemens te gaan helpen.'

2) Je bent een persoon met vele positieve en minder positieve facetten ...

Als je jezelf wat beter kent, dan zul je bemerkt hebben dat je over zowel aardige als minder aardige karaktertrekken beschikt. Meestal wil je alleen maar de positieve kanten van jezelf zien of horen en verdring je je negatieve ‘schaduwkanten’. Door echter beide kanten van jezelf te accepteren, ga je milder over anderen en over jezelf denken (‘Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen!’). Jung: ‘Ik ben liever een compleet mens dan alleen maar een goed mens!’. Een ander voordeel van deze acceptatie is, dat je beter kritiek zult kunnen verdragen en hiermee ook aan de slag wilt gaan, omdat je weet dat je die kant ook in jezelf hebt.

3) Wees meer een 'speler' dan een 'toeschouwer' ...

Je hebt de keuze in je leven om een passief of meer een actief leven te gaan leiden. Veel mensen ‘kiezen’ echter eerder voor passief vermaak (bijvoorbeeld televisie) dan voor actief plezier. Zij laten het leven meer op zich af- en over zich heen komen. Rollo May: ‘Als mens heb je de keuze tussen ofwel ‘toeschouwer’ ofwel ‘speler’ van je eigen levensspel te zijn.’ Kies je voor het ‘toeschouwer-zijn’, dan loop je de kans dat jij (en ook anderen) last zult krijgen van je depressieve en destructieve gevoelens. Bij het op je nemen van een actieve ‘spelers-rol’ pak je meer de verantwoordelijkheid voor je leven en zul je ook meer bereid zijn om risico’s te lopen (‘Niet geschoten is altijd mis!’). Maar deze risico’s zorgen er in ieder geval wel voor dat je leven meer kleur zal krijgen en niet saai wordt.

4) Kijk naar het heden en de toekomst en niet teveel achterom ...

Een andere keuze die je in je leven kunt maken is de gerichtheid op een bepaalde periode. Zo kun je bijvoorbeeld voor het blijven denken aan je verleden kiezen. Maar deze keuze is om verschillende redenen niet aan te raden. Dit ‘hangen’ in het verleden - met zijn positieve of minder positieve gebeurtenissen - zorgt er namelijk voor dat je je niet met het heden en de toekomst bezighoudt. Daarnaast kun je het verleden helaas niet terugdraaien of overdoen, hoe graag je dat ook zou willen (‘Het heeft geen zin om je over de gemorste melk te blijven beklagen!’). Wel kun je de lessen uit het verleden voor je toekomst gebruiken, waarbij je deze lessen relativeert (Kahlil Gibran: Laat het verleden een wegenkaart en niet de gids voor je toekomst zijn!’).

Tijd is kostbaar en daarom kun je het maar beter -nadat je je verleden op een goede wijze afgerond hebt - aan het heden en aan je toekomst besteden. Wat zou je namelijk op het einde van je leven bereikt willen hebben, in je werk of in je privé-leven? Wat zou je zelf op je grafsteen willen schrijven? ‘Hier ligt ..........., hij/zij was een goede .........’. Oriënteer je op je mogelijkheden en kies daarbij dan - na het uitproberen van meerdere activiteiten - bij voorkeur voor die activiteit, waar je in opgaat en waar je jezelf helemaal in ‘verliest’ (‘flow’). Het voordeel van zo'n activiteit is dan tevens dat deze jou uit je verleden 'wegtrekt'. Vanwege het ontbreken van veel tijd, zal het echter niet mogelijk zijn om in je leven voor meerdere diepgaande activiteiten te kiezen.